PRAWO MIĘDZYNARODOWE i prawo prywatności w nim.

Wąska i szeroka koncepcja (pojęcie) prawa prywatnego międzynarodowego.

Ogólna specyfika tej części przedmiotu kierunkowego – prawo międzynarodowe, dotycząca prawa prywatnego

1. Różnice między prawem prywatnym a prawem publicznym

Prawo prywatne odnosi się do stosunków, w których prawa i obowiązki stron regulowane są na zasadzie równości i niepodporządkowania, natomiast prawo publiczne ma za przedmiot stosunki, w których jeden z podmiotów posiada uprawnienia zwierzchnicze (władcze) wobec drugiego podmiotu

2. Różnice między prawem publicznym międzynarodowym a prawem prywatnym międzynarodowym

Źródła prawa publicznego międzynarodowego maj ą charakter międzynarodowy (umowy i zwyczaje międzynarodowe), natomiast źródła prawa prywatnego międzynarodowego maja charakter wewnętrzny (każde państwo ma swoje własne prawo międzynarodowe).

Wąskie rozumienie pojęcia prawa prywatnego międzynarodowego

Utożsamiane jest z koncepcją tzw. prawa kolizyjnego, tzn. takiego prawa, które stanowi zespół norm prawnych o charakterze wewnętrznym określających, jakiego państwa system prawny należy zastosować przy ocenie sytuacji (np. zdolności prawnej czy zdolności do czynności prawnych) lub stosunków (np. umowy sprzedaży) z dziedziny obrotu cywilnego, w przypadku gdy w danej sytuacji (czy w treści danego stosunku) zawarty jest element obcy tzn. wskazujący na powiązanie danej sytuacji (czy stosunku) ze zwierzchnictwem terytorialnym lub osobowym innych państw.

Szeroka koncepcja prawa prywatnego międzynarodowego

Łączy w ramach pojęcia takiego prawa prawo kolizyjne z tzw. prawem obcych oraz tą częścią wewnętrznego (krajowego) prawa prywatnego, która została ujednolicona na podstawie umów (konwencji) międzynarodowych – prawo obcych stanowi tą część prawa wewnętrznego, która ma za przedmiot sytuację prawną cudzoziemców.

Rozstrzygnięcia kolizyjne między systemami prawa materialnego

Są często łączone z rozstrzygnięciami kolizyjnymi w zakresie prawa formalnego (procesowego); prowadzi to do łączenia międzynarodowego prawa prywatnego z międzynarodowym prawem procesowym.

Prawo między narodowe w różnych krajach

W Polsce i w Niemczech przeważa wąska koncepcja prawa prywatnego międzynarodowego jako prawa kolizyjnego, szwajcarska ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym z 1987r. zawiera normy z zakresu prawa kolizyjnego zarówno z dziedziny prawa materialnego jak i procesowego, w Wielkiej Brytanii i w USA regulacje w zakresie kolizji prawnomaterialnych i kolizji procesowych ujmowane są jako jedna, wzajemnie powiązana całość, najszersza koncepcja prawa prywatnego międzynarodowego występuje w doktrynie i praktyce Francji.

Budowa normy prawa kolizyjnego – prawa prywatnego międzynarodowego w wąskim ujęciu.

1. Odróżnienie normy kolizyjnej od normy merytorycznej.

Norma kolizyjna nie rozstrzyga o prawach i obowiązkach osób występujących w stosunkach prawnych, jej znaczenie polega na wskazaniu na ten system prawny, który zadecyduje o takich prawach i obowiązkach normy decydujące wprost o prawach i obowiązkach są w odróżnieniu od norm kolizyjnych normami merytorycznymi.

2. Budowa normy kolizyjnej

Podporządkowana jest funkcji jaką ma spełniać prawo prywatne międzynarodowe w wąskim ujęciu, oznacza to że musi z jednej strony ustalać zakres spraw dla których należy znaleźć właściwy system prawny, a z drugiej wskazywać na jaki czynnik łączący dany zakres z takim systemem prawnym. Stąd normy kolizyjne składają się z zasady z dwóch części – zakresu i łącznika (punktu zahaczenia).

3. Zakres w normie kolizyjnej

Może być ujmowany w różny sposób – można ujmować go szeroko np. prawa rzeczowe, zobowiązania z umów zobowiązania ze stosunków pozaumownych, jak również z większym stopniem szczegółowości, np. zdolność do czynności prawnych, forma czynności prawnych, umowa sprzedaży, zobowiązania z czynów niedozwolonych.

4. Łącznikiem mogą być:

• obywatelstwo, miejsce zamieszkania osoby fizycznej,

• miejsce siedziby czy miejsce powstania osoby prawnej,

• miejsce zamieszkania (siedziby) strony wykonującej w umowie świadczenie charakterystyczne (np. w przypadku umowy sprzedaży miejsce zamieszkania – siedziby – sprzedawcy),

• bandera statku,

• waluta umowy,

• takie zdarzenie lub miejsce zawarcia czy wykonania umowy, miejsce popełnienia okoliczności wskazujące na najsilniejszy związek danej czynności z określonym systemem prawnym; specjalnym łącznikiem o charakterze subiektywnym jest wybór przez strony prawa właściwego dla umowy (kolizyjna autonomia woli stron).